Kasparov

Het is altijd riskant om mensen die je op afstand bewondert in levenden lijve te treffen. Garry Kasparov, de legendarische oud-wereldkampioen schaken, was te gast bij het Idfa. Kasparov is hoofdpersoon in een documentaire over zijn strijd tegen het bewind van Vladimir Poetin. Hij komt naar voren als een moedig mens, die zich met gevaar voor eigen leven inzet voor de democratisering van Rusland.
Ik keek er naar uit Kasparov te ontmoeten, maar dat verliep iets anders dan gedacht.
De maakster van de documentaire, Masha Novikova, had me al gewaarschuwd dat Garry in een slecht humeur was ('Een moeilijk mens,'verzuchtte Masha). Ze had gelijk, want Kasparov bleek niet van zins om iemand van de Idfa-organisatie te begroeten.
Dat Kasparov vervolgens niet kwam opdraven bij een Idfapersconferentie - waardoor een zaal vol journalisten tevergeefs een uur wachtte - hielp ook niet. Maar goed, misschien voelde Kasparov zich wel niet lekker. Kan gebeuren. 's Avonds was hij te gast in de Idfa-talkshow, waar hij in puntige oneliners tekeer ging tegen de 'Poetindictatuur'.
Ik was ook uitgenodigd, en nog voor ik mijn mond had opengedaan, opende Kasparov de aanval en zei dat onze kranten en tijdschriften in Rusland volkomen irrelevant zijn. Ik sputterde wat tegen en wees erop dat onze Moscow Times wel als enige in Rusland zijn stukken publiceerde, en trouwens, we hebben toevallig wel tien miljoen lezers per maand - maar dat deed niet ter zake. Ik was een uitgever annex zakenman, en daarom fout. Kasparov de enige echt oppositieleider, en daarom goed. De Russische regisseuse probeerde de boel nog te sussen, maar de emoties liepen hoog op. Na afloop stond ik er een beetje beduusd bij, tot een Russische dame op me afkwam. "Trek het je niet aan, " zei ze, "typisch Kasparov, die moet altijd een vijand hebben. Overal waar Garry komt, is gedonder, daarom is hij ook zo'n slecht politicus."

Feit is dat Kasparov buiten Rusland veel gerespecteerder is dan in Rusland zelf, waar hij in de marges van de hopeloos versplinterde politieke oppositie is beland. Hij is erin geslaagd werkelijk met iedereen ruzie te maken en vertoont grappig genoeg met zijn chagrijn en rancune overeenkomsten met de man die hij zo haat, Poetin.

Wat Rusland nodig heeft, bedacht ik, is niet de woede van Kasparov, maar de Russische versie van Barack Obama.

DERK SAUER

Artikel uit het Parool van zaterdag 29 november 2008