Judo is heel snel schaken

Top judoka kijkt zijn ogen uit tijdens het Corus Chess Tournament

Top judoka Ruben Houkes voelt zich op Corus Chess als een kind in een snoepwinkel. In Sporthal De Moriaan baant hij zich een weg tussen de tientallen toeschouwers om zijn neus tegen de 'vitrine' vol met grootmeesters te kunnen drukken.
Nauwgezet volgt Houkes met een brede glimlach elke bewe­ging van de topschakers in Wijk aan Zee. Eenmaal buiten de speelzaal, waar hij de stilte weer mag verbreken roept hij en­thousiast: "Prachtig. Geweldig. Wat een wereld."
Wereldkampioen en winnaar van het olympisch brons Ruben Houkes heeft in zijn sportieve leven heel wat grote evenemen­ten meegemaakt. Toch laat hij zich moeiteloos verrassen door een zaal met honderden scha­kers die bij het luiden van de gong het geroezemoes als een vanzelfsprekendheid over laten gaan in een opvallende stilte.
Het geschuif van de eerste stukken kan de rust niet door­breken. Aandachtig neemt Hou­kes de gedragingen van de 'grootmeesters' in zich op. "Ze zien er somber uit, maken op mij een introverte indruk. Le­von Aronlan liep triest rond, ging weg, kwam terug met een kop thee: ging zitten, weer staan, rondlopen, zitten, staan. Vervolgens deed bij in een ra­zend tempo vijf zetten, en stil was het weer!'
Houkes vermoedt dat Aroni­an met zijn onrustige gedrag te­genstanders van hun stuk pro­beert te krijgen. Een staaltje psychologische oorlogsvoering waar de judoka ook niet vies van is. Zo ging hij in 2007 vlak voor de gewonnen finale van de WK in Rio de Janeiro de con­frontatie met zijn Georgische Nestro Khergiani niet uit de weg.
"Ik had al zestien keer van hem verloren. Pas tijdens het EK van 2006 versloeg ik hem. Voor de eerste keer. Ook hij was nog nooit wereldkampioen ge­worden en was zenuwachtig voor de finale. In de trainings­zaal keek ik hem aan en gaf hem een zodanige foute Van Breukelen knipoog, pakte daarna de Quest en ging rustig zitten lezen!' ,
Hij doceert: "Judo is eigenlijk heel snel schaken. In beide sporten kun je niet zonder strijdplan. Ik weet van een tegenstander of hij rustig begint of juist fel, of hij links of rechts pakt. Op basis daarvan bepaal je de tactiek. Ik heb een coach die mij, als een secondant in het schaken, daarop wijst. Ik ga nooit naar andere partijen kijken. Dat kost veel te veel ener­gie. Ik verbaas me dan ook over de schakers. ze lopen van het bord weg om bij de andere partijen te kijken. Hoe kun je je dan nog op je eigen partij concentreren?"
Dat schakers onder hun sche­del een enorme harde schijf hebben, wordt Houkes duide­lijk als hij in een nabijgelegen tent luistert naar de analyses van Hans Böhm. Met verbijste­rende blik ziet hij hoe de analy­ticus in razend tempo een stel­ling beoordeelt en verschillende opties voor zetten bespreekt.
Houkes wil het schaken om die reden niet afdoen als een li­chamelijk onderontwikkelde sport. "Zes uur achter een bord zitten is een uitputtingsslag. Je moet constant geconcentreerd zijn en je hoofd kan je lichaam echt slopen. Een judowedstrijd valt in een training heel moei­lijk na te bootsen. Je kunt de wedstrijdspanning niet benade­ren. Ik kan me voorstellen dat het bij schaken ook zo is. Als een tegenstander opeens een zet doet die je niet verwacht, schrik je. Fysieke kracht valt in het ju­do niet te onderschatten. Heb je dat niet dan ben je snel klaar, maar op grote toernooien zijn ze allemaal getraind en kunnen ze allemaal goed judoën. Dan blijven de gasten over die het sterkst in hun kop zijn. Kijk naar de Olympische Spelen. Daar sneuvelen grote namen door de mentale druk. In scha­ken zal het niet anders zijn!'
Houkes kijkt ook nog met een ander oog naar Corus Chess. Hij is in Haarlem mede‑eige­naar van het sport‑ en marke­tingbureau 2Basics. Het bedrijf geeft uitvoering aan het top­sportplan in de regio Kenne­merland en kwam met het ini­tiatief om judo op scholen te in­troduceren.
Judo is niet alleen fysiek, de sport heeft ook een opvoedkun­dige meerwaarde. Schaken zou ook heel goed op scholen kun­nen worden geïntroduceerd. Het heeft genoeg opvoedkundi­ge aspecten: fair play, concen­tratie, vooruitdenken, reageren op een ander. En schaken is heel laagdrempelig. Het enige wat je nodig hebt is een bord en twee spelers."

De schaakwonderen komen uit India

Dronavalli Harika en Abhijeet Gupta jonge toppers in de C-groep van het Corus Chess Tournament 2009.

Al meer dan twintig jaar behoort India tot de wereldtop in het schaken. De successenreeks tekende zich midden jaren tachtig af, toen de huidige wereldkampioen, Viswanathan Anand, aan zijn opmars begon met opzienbarende resultaten.

Ook de huidige jeugdwereldkampioenen komen uit het Aziatische land. Bij de meisjes junioren (onder 20) is Dronavalli Harika de beste van de wereld en bij de jongens haar landgenoot Abhijeet Gupta. Beiden komen in Wijk aan Zee in actie tijdens het Corus-toernooi, in de C-groep. Maar er blijft altijd baas boven baas: het land heeft sinds kort een nieuw schaakwonder. Hij luistert naar de naam Hetul Shah en is 9 jaar oud. In de eerste ronde van het Parsvnath-toernooi in New Delhi versloeg het jongetje de 31-jarige grootmeester Nurlan Ibrajev uit Kazachstan in 44 zetten. Ibrajev heeft een ELO-rating van 2407, Shah zit daar zo'n 600 punten onder. Opmerkelijker nog is dat de scholier nu de jongste schaker ooit is die een grootmeester heeft verslagen.

Hij pakte het 'record' af van zijn landgenoot Parimarjan Negi, die in 2004 in het Zwitserse Biel won van Ivan Nemet. Negi was op dat moment 11 jaar oud. Negi heeft wel meer records achter zijn naam staan, want hij werd drie jaar geleden lndia’s jongste grootmeester. Zijn derde en beslissende resultaat behaalde hij in Rusland, toen hij 13 jaar en 142 dagen oud was. Anand heeft dat record ook in handen gehad (hij was toen 18), maar werd voorbij gestreefd door Pentala Harikrishna, in 2001 15 jaar (plus 3 maanden en 5 dagen) oud.

Het nieuwste talent, Shah, heeft het in zich om al die records naar de prullenbak te verwijzen Hij kan in de jongste grootmeester in de hele wereld worden. Dat is nu nog de Oekraïner Sergey Karjakin, die zich met 12 jaar en 7 maanden (in 2002). En de opvolgers staan alweer te dringen in India, waar volgens de nationale schaakbond R. Harikrishnan de jongste speler ter wereld is met een internationale score (ELO-rating van 1519 volgens de Tamil Nadu schaakbond). 'Hari' is welgeteld 7 jaar en 3 maanden oud. Vorig jaar werd in India melding gemaakt van het feit dat Tanishka Kotia met zijn vier jaar de jongste competitiespeler ooit was geworden. Hij debuteerde in een districtstoernooi in Gurgaon.

Op de site van de Indiase krant Ahmedabad-News zegt Shah na zijn winst: Ik had nog nooit van een grootmeester gewonnen, dus dit is een groot moment voor mij. Het enige dat ik deed was geloven in mijn eigen spel. In de opening kreeg ik een pion voordeel en in het middenspel nog een. Het enige wat ik daarna nog hoefde te doen, was op veilig spelen. Zo heb ik gewonnen!'

In memoriam Piet Zwart (84)

Piet Zwart was lange tijd voor de buitenwereld Mister Hoogovenstoernooi. Hij raakte als secretaris in 1958 betrokken en werd toernooidirecteur in 1968. Vanaf die tijd begon het toernooi te groeien in omvang en kwaliteit. Samen met zijn schaakmaat Hans Bakker organiseerde Piet van alles om de grootmeestergroep heen: huisschakers, vrouwen, jeugd, parlementariërs, journalisten, maar ook de kinderen van gezondheidscentrum Heliomare konden ergens zelf schaken. Piet had voor alle schakers, van welk niveau ook, een welwillend oor. Voor een talentvolle jeugdspeler regelde hij altijd wel een slaapplaats, wat in die tijd nog bij de plaatselijke bevolking was. De Bonte Avond op de voorlaatste dag werd een fenomeen, daar traden de grootmeesters op in toneelkleding en werd er tot diep in de nacht gefeest. In de slotronde gaf menigeen met een houten kop snel remise. Pas in 1999 nam hij na veertig jaar betrokkenheid afscheid om gezondheidsredenen. Het toernooi was uitgegroeid tot het grootste en mooiste toernooi ter wereld. Piet Zwart is verschillende keren onderscheiden voor zijn werk als organisator. Hij was Ridder in de Orde van Oranje Nassau, Lid van verdienste van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond en Erelid van de schaakvereniging de Wijker Toren.

In memoriam Berry Withuis (88)

Berry Withuis heeft van alles gedaan in de Nederlandse schaakwereld. Als journalist schreef hij tientallen boeken waaronder een basisboek voor de jeugd. Hij had daar een leersysteem bij ontwikkeld met een Pion-, Toren- en Koningsdiploma. Vele generaties hebben door zijn systeem kennisgemaakt met de schaaksport. Zo'n veertig jaar lang was de perskamer bij schaaktoernooien een plek van vriendelijke activiteit. Dat kwam door het team Berry&Jenny. Withuis heeft Max Euwe meegemaakt als speler en als voorzitter van de wereldschaakbond FIDE. Zijn zwarte bouvier heette Fide en Fide had altijd begrip voor een onverwacht verlies. Berry maakte dagbulletins, hele verhalen over de spanning van iedere partij en uitweidingen over de diverse mogelijke slotstanden. Allemaal eigen stencilwerk. Binnen een week was het manuscript voor het toernooiboek klaar. De aanwezigheid van topschakers bij het Hoogovens/Corus-toernooi gebruikte hij om een simultaantournee op te zetten. In soms wel dertig vestigingen van V&D trok die simultaankaravaan door Nederland. Ik heb de partijen als jeugdspelertje tegen mijn helden Euwe, Larsen, Spassky en Keres bewaard. Voor de schaakliefhebbers betekende het een zinderende ervaring, voor de grootmeesters betekende het broodnodige inkomsten. Jenny Withuis: "Berry bleef tot zijn laatste adem helder van geest. Hij was niet ziek, maar na een mooi leven lang hard werken was hij gewoon op. We keken samen vaak met tevredenheid terug op ons leven in de schaaksport."

Ali Bitalzadeh is schaakkoning Ali

Link naar de documentaire schaakkoning Ali over Ali Bitalzadeh
http://www.hollanddoc.nl/dossiers/34437007/

En Terecht! - Schaakkoning Ali Meral Uslu, VPRO, 2003 (25 min.) REALPLAYER Twee jaar geleden is de 12-jarige Ali met zijn ouders en zusje naar Nederland gekomen. Ze zijn gevlucht uit Iran en wachten nu nog steeds op een verblijfsvergunning. Ali is een schaaktalent en wint veel schaaktoernooien.

Ali Bitalzadeh
Het shirt is sportief, het modieuze baardje secuur getrimd. Bitalzadeh heeft werk gemaakt van zijn uiterlijk, zo kort voor het toernooi in Wijk aan Zee. Het 19-jarige schaaktalent zit dan ook goed in zijn vel. Hij heeft zich ten doel gesteld dit jaar de grootmeestertitel te behalen en is, mede om dat te behalen, sinds vorig jaar professioneel schaker. De sport domineert zijn leven meer dan ooit. Maar eigenlijk was Bitalzadeh al jaren voorbestemd om de top te halen. Het talent had hij, de wil ook. Het ontbrak alleen aan de juiste omstandigheden en de financiële mogelijkheden.

Ontvluchten
De Iraniër is nog jong, maar heeft al een - op z'n zachtst gezegd - wonderlijk levensverhaal. Hij werd in Joegoslavië geboren, waar zijn ouders studeerden. Tien jaar later, het artsengezin was inmiddels teruggekeerd naar zijn vaderland, moest hij met een deel van zijn familie Iran ontvluchten. Het relaas van het schaakwonder kreeg landelijke bekendheid door de documentaire 'Schaakkoning Ali' ' die door de VPRO werd uitgezonden en over de rechten van het kind ging. Dat verhaal had later, onbedoeld, ook wel een beetje betrekking op de lange strijd die Bitalzadeh voerde om een Nederlands paspoort te krijgen, een strijd die hij pas enkele jaren geleden kon afsluiten.
"Zonder paspoort ben je niets in Nederland" ' vertelt hij. je hebt geen sofinummer - kunt dus niet werken - en het is niet mogelijk je vrij te bewegen. Het is alsof je even stopt met leven. Voor mij als schaker was dat ook heel vervelend. Ik kreeg wel een laissez-passer - een tijdelijk uitreisdocument - om het land uit te kunnen, maar dat heeft zijn beperkingen. Ik zou jaren geleden aan een belangrijk schaaktoernooi in Polen meedoen, maar werd aan de grens tegengehouden. Polen is geen Schengenland.
Het gezin moest rondkomen bood maar weinig kansen zich verder te ontwikkelen. "Als je geld hebt, kun je goede schaakboeken kopen, een sterke trainer inschakelen, een beetje knap materiaal aanschaffen én aan de belangrijke toernooien meedoen. Zat er voor mij niet in.
We konden maar net leven van ons geld. ja, dan denk je niet aan schaakspullen."
Toch was de, sport een uitlaatklep voor Bitalzadeh. Of beter gezegd, een kans om even het moeilijke leven te vergeten. Aan zijn resultaten was de malheur ook niet af te lezen. Zijn prestaties werden steeds beter en zijn rating schoot omhoog. Net als die van zijn jongere zus Mahsa, trouwens - zij is Nederlands kampioen bij de zogeheten 'Fjes', zowel bij de jongens als meisjes. Ali Bitalzadeh werd in 2006 vijfde op het EK voor spelers tot 18 jaar, en was sowieso de beste Nederlander.

Internet
In Iran is zijn roem inmiddels ook bekend. Zijn partijen worden door veel mensen via internet gevolgd en de jonge schaker ziet dat de sport in zijn vaderland sterk in ontwikkeling is. In de tophonderd van de schaakbond FIDE komt nog geen Iraniër voor, maar dat is volgens de inwoner van Kesteren - die nog in de Iraanse schaakselectie tot tien jaar zat een kwestie van tijd. In de tijd dat ik er speelde, was Ehsan Ghaern Maghami de enige grootmeester. Hij was mijn grote voorbeeld. Nu zijn er vier of vijf. Goed voor de sport in het land.In Nederland ben ik pas echt serieus gaan schaken. Alleen, het maakt me best trots als ik hoor dat de sport iremijn vaderland zich ontwikkelt!'
Maar toch. Hij vraagt zich weleens af hoe het zou zijn gegaan-als hij wel alle mogelijkheden had gehad om zich optimaal te ontwikkelen. Heeft weinig zin, maar ik weet zeker dat ik nu dan een nog betere schaker was geweest. Misschien wel grootmeester inmiddels." Die kans probeert hij dit jaar in Wijk aan Zee te grijpen. De geboren Iraniër heeft het lijstje paraat. Vijfenhalf uit negen, zesenhalf uit tien, zeven uit elf, zevenenhalf uit twaalf en acht uit dertien; Bitalzadeh wéét wat er nodig is om een nieuwe stap in zijn ontwikkeling als schaker te zetten. De koning ïs klaar om grootmeester te worden.

Open Kampioenschap van Utrecht 2009

OKU 2009 Paul Keres

Op 5, 6 en 7 juni 2009 organiseert S.V. Paul Keres voor de 36e maal het Open Kampioenschap van Utrecht. Een groot weekendtoernooi, waarin iedereen de kans krijgt zijn krachten te meten met spelers van zijn eigen niveau, maar waar vroeg succes ook bijzonder uitdagende tegenstanders kan opleveren.

6 ronden zwitsers, 1 bye mogelijk
3 groepen op rating
2 uur pppp met increment
Prijzenfonds ca. 4.000 euro
Nationaal Denksportcentrum Den Hommel, Utrecht
Vrijdag 5 juni 19.00 tot zondag 7 juni 18.00
Zie http://www.paulkeres.nl\oku2008\ voor de vorige editie
Meer informatie en aanmelden bij voorzitter@paulkeres.nl

Sponsor: Adviesbureau Schrijvers

Schaakbokshotel in Berlijn (www.wcbo.org)

door Rob Savelberg (Artikel uit de reiskrant van de Telegraaf van 24 januari 2009)

AMSTERDAM - BERLIJN — Op zoek naar het meest bizarre appartement in de Duitse hoofdstad kom je al snel in de buurt van de Potsdamer Platz. Op een steenworp afstand van de bunker waar Hitler in 1945 zelfmoord pleegde en de laatste resten van de Berlijnse Muur staat een communistisch flatgebouw onder de rook van gloednieuwe wolkenkrabbers. Binnenin bevindt zich echter een modern ingericht onderkomen, een idee van Iepe Rubingh, ’s werelds eerste schaakbokser.

Kom binnen”, zegt Rubingh, een Rotterdammer, met een brede grijns. In het trappenhuis ruik je nog enigszins de muffe geur van de DDR, maar het appartement is verder picobello. Alles ademt de sfeer van het schaakboksen, de nieuwe combinatiesport die in rap tempo de wereld verovert. Rondje schaken, rondje boksen, wie schaakmat staat of knock-out gaat, heeft verloren.
De eerste indruk begint direct in de pikzwart geverfde hal, waar je door Anatoli Karpov nauwlettend in de gaten wordt gehouden.

De ex-wereldkampioen schaken kijkt bezoekers indringend aan, als onderdeel van meterslang fotobehang, terwijl hij het bord deelt met zijn Sovjetcollega Garri Kasparov. Op de tegenoverliggende muur is de fameuze strijd uit 1974 te zien tussen een in de touwen hangende Muhammad Ali en Georg Foreman.
„Je kunt hier het gevoel krijgen, als een echte schaakbokser te leven”, legt Rubingh uit. Hij is de eerste wereldkampioen in de hybride sensatiesport, die de kunstenaar onder meer naar Nederland, Frankrijk, Engeland, Japan en Rusland bracht. CNN, de Japanse televisie en AT5, iedereen is er al mee bekend.

Rubingh, die een vereniging voor talentvolle sporters heeft opgericht, biedt bezoekers ook een speciaal schaakboksdiner aan. Alvorens, om de honger op te wekken, kun je in de directe omgeving van het appartement een wandeling maken langs de Brandenburger Tor en de Rijksdag, het Holocaust-monument en de chique Friedrichstrasse, waar je naar hartelust kunt shoppen. „Hier kun je de historie overal ruiken”, aldus de gesjeesde student geschiedenis.
Normaal gesproken overnachten bij Rubingh schaakboksers uit Siberië of San Francisco, maar nu mogen ook andere reizigers hier verblijven. Het is de echter de vraag of je temidden van peinzende beroemdheden als Robert Fischer en Boris Spasski nog een oog dicht doet. Wij konden het niet laten om toch tegen een bokszak te sparren of aan de speciale schaaktafel de hersens te pijnigen. Als je het echter liever wat rustiger aan doet dan kan je dvd’s op de flatscreen bekijken, op de leren sofa’s schaak- en boksliteratuur raadplegen of vanaf het balkon naar het beruchte Reichsluftfahrtministerie van Hermann Göring turen.

In elk geval is in Rubinghs behuizing voldoende comfort aanwezig, met een volledig ingerichte keuken, een wasmachine, draadloos internet en een inktzwart geverfde badkamer. Geslapen wordt in witte ledikantjes. Er is, in twee knalrode kamers, plek voor vijf personen. Boven elk bed zijn er spreuken op de muur te lezen. Alles volgens het motto: ’Vechten doe je in de ring en oorlog voer je op het bord’. Dat is natuurlijk wel een aardige motivatie voor een sporter, maar of het een garantie is voor een vredige nachtrust?

Voor meer informatie zie op de website van World Chess Boxing Organisation (www.wcbo.org)