Judo is heel snel schaken

Top judoka kijkt zijn ogen uit tijdens het Corus Chess Tournament

Top judoka Ruben Houkes voelt zich op Corus Chess als een kind in een snoepwinkel. In Sporthal De Moriaan baant hij zich een weg tussen de tientallen toeschouwers om zijn neus tegen de 'vitrine' vol met grootmeesters te kunnen drukken.
Nauwgezet volgt Houkes met een brede glimlach elke bewe­ging van de topschakers in Wijk aan Zee. Eenmaal buiten de speelzaal, waar hij de stilte weer mag verbreken roept hij en­thousiast: "Prachtig. Geweldig. Wat een wereld."
Wereldkampioen en winnaar van het olympisch brons Ruben Houkes heeft in zijn sportieve leven heel wat grote evenemen­ten meegemaakt. Toch laat hij zich moeiteloos verrassen door een zaal met honderden scha­kers die bij het luiden van de gong het geroezemoes als een vanzelfsprekendheid over laten gaan in een opvallende stilte.
Het geschuif van de eerste stukken kan de rust niet door­breken. Aandachtig neemt Hou­kes de gedragingen van de 'grootmeesters' in zich op. "Ze zien er somber uit, maken op mij een introverte indruk. Le­von Aronlan liep triest rond, ging weg, kwam terug met een kop thee: ging zitten, weer staan, rondlopen, zitten, staan. Vervolgens deed bij in een ra­zend tempo vijf zetten, en stil was het weer!'
Houkes vermoedt dat Aroni­an met zijn onrustige gedrag te­genstanders van hun stuk pro­beert te krijgen. Een staaltje psychologische oorlogsvoering waar de judoka ook niet vies van is. Zo ging hij in 2007 vlak voor de gewonnen finale van de WK in Rio de Janeiro de con­frontatie met zijn Georgische Nestro Khergiani niet uit de weg.
"Ik had al zestien keer van hem verloren. Pas tijdens het EK van 2006 versloeg ik hem. Voor de eerste keer. Ook hij was nog nooit wereldkampioen ge­worden en was zenuwachtig voor de finale. In de trainings­zaal keek ik hem aan en gaf hem een zodanige foute Van Breukelen knipoog, pakte daarna de Quest en ging rustig zitten lezen!' ,
Hij doceert: "Judo is eigenlijk heel snel schaken. In beide sporten kun je niet zonder strijdplan. Ik weet van een tegenstander of hij rustig begint of juist fel, of hij links of rechts pakt. Op basis daarvan bepaal je de tactiek. Ik heb een coach die mij, als een secondant in het schaken, daarop wijst. Ik ga nooit naar andere partijen kijken. Dat kost veel te veel ener­gie. Ik verbaas me dan ook over de schakers. ze lopen van het bord weg om bij de andere partijen te kijken. Hoe kun je je dan nog op je eigen partij concentreren?"
Dat schakers onder hun sche­del een enorme harde schijf hebben, wordt Houkes duide­lijk als hij in een nabijgelegen tent luistert naar de analyses van Hans Böhm. Met verbijste­rende blik ziet hij hoe de analy­ticus in razend tempo een stel­ling beoordeelt en verschillende opties voor zetten bespreekt.
Houkes wil het schaken om die reden niet afdoen als een li­chamelijk onderontwikkelde sport. "Zes uur achter een bord zitten is een uitputtingsslag. Je moet constant geconcentreerd zijn en je hoofd kan je lichaam echt slopen. Een judowedstrijd valt in een training heel moei­lijk na te bootsen. Je kunt de wedstrijdspanning niet benade­ren. Ik kan me voorstellen dat het bij schaken ook zo is. Als een tegenstander opeens een zet doet die je niet verwacht, schrik je. Fysieke kracht valt in het ju­do niet te onderschatten. Heb je dat niet dan ben je snel klaar, maar op grote toernooien zijn ze allemaal getraind en kunnen ze allemaal goed judoën. Dan blijven de gasten over die het sterkst in hun kop zijn. Kijk naar de Olympische Spelen. Daar sneuvelen grote namen door de mentale druk. In scha­ken zal het niet anders zijn!'
Houkes kijkt ook nog met een ander oog naar Corus Chess. Hij is in Haarlem mede‑eige­naar van het sport‑ en marke­tingbureau 2Basics. Het bedrijf geeft uitvoering aan het top­sportplan in de regio Kenne­merland en kwam met het ini­tiatief om judo op scholen te in­troduceren.
Judo is niet alleen fysiek, de sport heeft ook een opvoedkun­dige meerwaarde. Schaken zou ook heel goed op scholen kun­nen worden geïntroduceerd. Het heeft genoeg opvoedkundi­ge aspecten: fair play, concen­tratie, vooruitdenken, reageren op een ander. En schaken is heel laagdrempelig. Het enige wat je nodig hebt is een bord en twee spelers."

In memoriam Piet Zwart (84)

Piet Zwart was lange tijd voor de buitenwereld Mister Hoogovenstoernooi. Hij raakte als secretaris in 1958 betrokken en werd toernooidirecteur in 1968. Vanaf die tijd begon het toernooi te groeien in omvang en kwaliteit. Samen met zijn schaakmaat Hans Bakker organiseerde Piet van alles om de grootmeestergroep heen: huisschakers, vrouwen, jeugd, parlementariërs, journalisten, maar ook de kinderen van gezondheidscentrum Heliomare konden ergens zelf schaken. Piet had voor alle schakers, van welk niveau ook, een welwillend oor. Voor een talentvolle jeugdspeler regelde hij altijd wel een slaapplaats, wat in die tijd nog bij de plaatselijke bevolking was. De Bonte Avond op de voorlaatste dag werd een fenomeen, daar traden de grootmeesters op in toneelkleding en werd er tot diep in de nacht gefeest. In de slotronde gaf menigeen met een houten kop snel remise. Pas in 1999 nam hij na veertig jaar betrokkenheid afscheid om gezondheidsredenen. Het toernooi was uitgegroeid tot het grootste en mooiste toernooi ter wereld. Piet Zwart is verschillende keren onderscheiden voor zijn werk als organisator. Hij was Ridder in de Orde van Oranje Nassau, Lid van verdienste van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond en Erelid van de schaakvereniging de Wijker Toren.

Pas op voor overstekende schakers in Wijk aan Zee

Pas op voor overstekende schakers in Wijk aan Zee. Ze lopen vaak zonder op te letten met gebogen hoofden de weg over richting sporthal De Moriaan en zijn in gedachten verzonken. Het volk van Caïssa zal tot 1 februari de badplaats overspoelen om het 71e Corus Schaaktoernooi, één van de mooiste en sterkst bezette evenementen ter wereld, te aanschouwen. Of om zelf mee te doen aan de tienkampen, de weekend-vierkampen, de rapidtoernooien of de strijd op de 64 velden tussen parlementariërs, policiti en journalisten.

Lieflijk Wijk aan Zee wordt dezer dagen wreed wakker geschud uit zijn winterslaap. Aan de Dorpsduinen, de Dorpsweide en de Voorstraat zullen vele honderden De Moriaan (strijdtoneel van onder meer de beste schakers ter wereld), de demonstratietent en het befaamde café De Zon bevolken. Ze zullen in vervoering raken bij het zien van de charismatische Noor Magnus Carlsen, die eens een wonderkind was en vorig jaar het toernooi won. De hoofdscheidsrechter zal er weer - als vanouds streng kijkend - dagelijks (vanaf 13.30 uur) op de gong slaan en "Stilte" roepen als het geroezemoes de overhand krijgt na een niet-verwacht sensationeel stukoffer van een de grootmeesters.

Een paard dekt een dame......

In Wijk aan Zee hoor je hersens kraken. De uitbater van de kantine krijgt het druk met verstrooide klanten, die na een kop koffie hun wisselgeld vergeten aan te nemen en zich in hevige tijdnood terugspoeden naar de speelzaal. Roken en alcohol zijn verboden en o wee degene wiens mobiele telefoon afgaat....

Die wordt massaal weggekeken, kan meteen zijn koning omleggen en het pand als een groot zondaar met de staart tussen de benen verlaten.

Schaken in plaats van schaatsen..... Er is een groot verschil, maar ook in De Moriaan is de erwtensoep de komende twee weken het meest verkochte artikel.

Opening van de 71ste Corustoernooi

Met een welkomstwoord van de sponsor en de loting voor grootmeestergroepen A en B is vrijdag in Wijk aan Zee voor de 71ste keer het jaarlijkse Corustoernooi officieel voor geopend verklaard.
De openingsceremonie was met het oog op de financiële crisis en de gevolgen die daar voor de staalproducent uit voort zijn gevloeid, wat minder uitbundig dan in voorgaande jaren. Aan sterkte heeft het toernooi evenwel niet ingeboet.
Groep A blijft met zijn gemiddelde van 2716 ratingpunten in FIDE-categorie XIX vallen en groep B is met een gemiddelde rating van 2641 zelfs sterker bezet dan ooit in de roemrijke historie van het toernooi het geval is geweest.
Voor het eerst sinds enkele jaren doen in de hoogste Corusgroep ook weer drie Nederlanders mee. Behalve Loek van Wely werden landskampioen Jan Smeets en Daniel Stellwagen uitgenodigd.
Voor meer informatie over het Corus Chess Tournament 2009 zie www.coruschess.com