Schaakblog

zaterdag 6 september 2008

Constant Orbaan

Cees Buddingh schreef één misdaadroman: Vrijwel op slag (1953). Een van de voornaamste personages uit dit boek, Rokus Huet, heeft het consequent over 'schaapspel' als hij 'schaakspel' bedoelt en is gemodelleerd naar de bekende schaker en arbiter Constant Orbaan.

Schaken is tegenwoordig een spelletje dat door zakcomputers gespeeld kan worden, maar vroeger stond het in hoog aanzien en de mensen die er goed in waren werden als superbreinen beschouwd.

Het ligt voor de hand dat die superbreinen in staat moesten zijn om een duivelse misdaad te beramen, of om hem op te lossen als een ander het had gedaan.

De private eye Philip Marlowe, hoofdpersoon van de boeken van Raymond Chandler, speelde als hij weer een moeilijke zaak had opgelost een partij van Capablanca na, om te bekomen van de smerigheid van het dagelijks leven. Marlowe was een detective die daarnaast nog wat schaakte.

Een schaker die in zijn vrije tijd nog wat speurderswerk deed is Rokus Huet, de hoofdpersoon van het boek Vrijwel op slag dat Cees Buddingh' in 1953 publiceerde. Huet is een zeer sterke speler die simultaan geeft op een schaakclub en dan bijna alle partijen wint.
De moord wordt opgelost doordat de moordenaar een gulden op het jasje van zijn slachtoffer heeft gespeld, as over hem heen heeft gegooid en een cirkel op zijn hoofd heeft getekend. Rokus Huet beseft dat deze drie elementen samen een rebus vormen, die hem naar de dader leidt.
Dat klinkt wel heel ouderwets. Op zo'n gezellige winterboekenmanier lossen we tegenwoordig geen moorden meer op, zou je denken. Dan vergis je je, want hoofdinspecteur Morse van de televisie heeft ook eens een zaak opgelost door in te zien dat Swanpole een anagram was van S.O. Pawlen.
Voor Buddingh's slimme schaker Rokus Huet had Constant Orbaan model gestaan, die leefde van 1918 tot 1990 en tot zijn dood schaakmedewerker van NRC Handelsblad was. Ik denk dat Buddingh' en Orbaaaan elkaar kenden van een sanatorium waarin ze beiden voor tuberculose verpleegd werden.
Rokus Huet heeft veel trekjes met Orbaan gemeen. Hij studeert medicijnen, maar het is duidelijk dat hij nooit als arts zal werken. Hij ligt graag tot 's middags in bed en heeft strak achterovergekamd haar dat naar het rossige nijgt. Net als Orbaan heeft hij het over "het edele schaapspel" en over "de Nederlandse schaapwereld". Even nuchter als Orbaan noemt hij een gruwelijke moordzaak "een gepeperde stelling".
De schakers van nu hebben Constant Orbaan vooral gekend als wedstrijdleider en verslaggever, maar in zijn jongere jaren speelde hij ook op toernooien. De volgende gepeperde partij tegen de grote Jefim Geller speelde hij in Polen.
Daar was Orbaan altijd graag, niet alleen voor het schaken maar ook voor het Chopin-festival. De Poolse vrouwen vond hij de mooiste ter wereld, een aspect dat in Vrijwel op slag niet aan de orde komt.

dinsdag 2 september 2008

Denken tegen de computer

maandag 1 september 2008

Pseudo-schaaknamen Salam en Aquilis

Salam = Vrede
Aquilis = Iemand

Kortsjnoi versus Erwin L'Ami

Artikel uit de Volkskrant van maandag 1 september 2008 over Kortsjnoi en Erwin L'Ami.
NHChess 2008

woensdag 27 augustus 2008

Tea Lanchava ziet af van deelname WK-dames

Tea Lanchava heeft in goed overleg met de KNSB besloten niet deel te nemen aan het aanstaande WK-dames (28 augustus-18 september) dat georganiseerd wordt in de Russische deelrepubliek Kabardino-Balkarie. Deze deelrepubliek ligt ten noorden van Georgië en de recente tragische gebeurtenissen in dat land maken deelname onveilig en praktisch erg moeilijk.
Diverse speelsters hebben zich al afgemeld voor het WK waaronder de volledige Georgische delegatie. Ook voor het uitbreken van het gewapende conflict waren er al afzeggingen. Dat heeft alles te maken met het land waaraan de wereldschaakbond FIDE het WK heeft toegewezen. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken stelt dat Kabardino-Balkarie 'onveilig' is en raadt niet-essentiële reizen naar de republiek af.
Bij monde van zonepresident Herman Hamers hebben de Nederlandse en de Franse schaakbond dan ook in een vroegtijdig stadium geprotesteerd bij de FIDE tegen het organiseren van het WK in een gebied dat als onveilig wordt aangemerkt. Na het uitbreken van het gewapende conflict in Georgië heeft de KNSB de FIDE opgeroepen het WK te verplaatsen. Uit berichten op de website van de wereldschaakbond wordt echter duidelijk dat het FIDE bestuur onder leiding van president Ilyumzhinov vastbesloten is om het WK doorgang te laten vinden.